زمینه و هدف: کم خونی از شایعترین عوارض بیماری مرحله انتهایی کلیوی است. تولید ناکافی اریتروپویتین، ­علت اصلی کم خونی است و کمبود آهن عامل مهم دیگر است . این مطالعه با هدف بررسی شیوع کم خونی فقر آهن در بیماران تحت درمان با همودیالیز انجام شد.

  روش بررسی : این مطالعه به صورت توصیفی – مقطعی بر روی کلیه بیماران تحت درمان با همودیالیز (97 نفر)، سال 1388 در مرکز آموزشی درمانی 5 آذر گرگان انجام­ یافت. هموگلوبین، آهن­ سرم، فریتین، اشباع ترانسفرین و
شاخص های گلبول قرمز به منظور بررسی آنمی فقرآهن اندازه گیری شدند. داده ها با آزمون های آماری
کای اسکوار، تی و فیشر در محیط نرم افزاری SPSS, 16 تجزیه و تحلیل شد.

  یافته ها: : فراوانی آنمی در بیماران همودیالیزی 6/57 درصد بود. آنمی فقرآهن در 1/31 درصد بیماران مشاهده شد، همچنین 16/29 افراد اشباع ترانسفرین کمتر از20 درصد داشتند. ارتباط آماری معناداری بین علایم آنمی،مدت­زمان دیالیز، علل بیماری و آنمی فقرآهن یافت نشد( 6 0/0= P ). فقرآهن عملکردی با دریافت اریتروپویتین، رابطه معناداری داشت( 001/0 P< ). بیمارانی که آهن تزریقی دریافت می کردند در مقایسه با آهن خوراکی، آهن سرم، هموگلوبین، و اشباع ترانسفرین بالاتری داشتند( 001/0 P< ).

  نتیجه گیری : با توجه به اینکه شیوع فقرآهن در مطالعه حاضر نسبت به بعضی مطالعات بیشتر بوده است و ممکن است منجر به مقاومت به درمان اریتروپویتین( درمان آنمی) و ­درمان نا مناسب فقرآهن شود، توصیه می شود وضعیت ذخایرآهن تعیین و کمبود آهن، درمان گردد تا از تجویز بیهوده اریتروپویتین و تحمیل هزینه های سنگین درمانی جلوگیری شود .