زمینه و هدف: آنژیوگرافی قلبی، یک روش تشخیصی و تصمیم گیری درمانی بیماری قلبی می باشد که به صورت شایع در ایران انجام می­گیرد. بیماران به علت استراحت مطلق داشتن در تخت بعد از آنژیوگرافی، از کمر درد شکایت دارند. این مطالعه با هدف تعیین عوامل مرتبط بر شدت کمر درد بیماران بعد از آنژیوگرافی قلبی در بیمارستان دکتر گنجویان دزفول در سال 1390­ صورت گرفت­.

  روش بررسی: در­ یک مطالعه توصیفی­– تحلیلی از نوع همبستگی، تعداد 140 بیماری که کاندیدای آنژیوگرافی قلبی بودند به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و با استفاده از چک لیست، مشخصات دموگرافیک شامل سن­، جنس­، شاخص توده بدنی­، سیگاری بودن، سابقه فشار خون ، دیابتی بودن و مدت زمان آنژیوگرافی به عنوان متغیرهای بالقوه بر شدت کمر درد ثبت گردید و سپس در ساعات اول­، دوم­، چهارم­ و ششم بعد از آنژیوگرافی با استفاده از مقیاس عددی درد میزان شدت کمر درد بیماران اندازه­گیری شد. داده­ها با استفاده از آمار توصیفی و تست­های­ آماری من ویتنی و ضریب همبستگی اسپیرمن مورد تجزیه و تحلیل قرار­ گرفت­.

  یافته ها: ازمجموع 140 بیمار، 67 نفر مرد، 64 نفر زن و 12 درصد سیگاری بودند. میانگین سنی نمونه­ها 7/7±7/55 سال و میانگین توده بدنی07/3±6/27بود. هیچ­کدام از نمونه ها سابقه کمر درد و آنژیوگرافی قبلی نداشتند­. شدت کمر درد در ساعات اول­،­ دوم­،­ چهارم و ششم با سن­، شاخص توده بدنی و مدت زمان آنژیوگرافی­ ارتباط سنجش شد و در هیچ کدام از ساعات مورد بررسی، تفاوت معنی­دار آماری وجود­ نداشت، ولی بین جنس با میزان کمر­درد پس از آنژیوگرافی درساعت اول(­014/0 p= ) و در ساعت ششم(030/0 p= ) اختلاف معنی­دار بود، ولی درساعات دوم، چهارم و ششم این اختلاف معنی­دار نبود. بین مصرف سیگار و سابقه دیابت و فشار خون با کمر درد نیز اختلاف معنی­­دار وجودنداشت.

  نتیجه­گیری: این تحقیق نشان داد که پرستاران با آگاهی از عوامل مرتبط­ بر شدت کمر­درد پس از آنژیوگرافی می توانند درکاهش درد و ارتقای راحتی بیماران کوشا باشند­.